Google o kadar büyüdüki, artık onu takip eden ve sadece Google’ın ve diğer arama motorlarının yaptığı gelişmeleri duyurmaya çalışan siteleri doğurdu. Bu sitelerde son birkaç aydır devamlı bir konudan bahsediliyor. “Deep Web” ,webin derinlikleri. Şu ana kadar arama motorları teknolojisi tamamen linklere dayalı bir yol izlediler. Bi site kendilerine submit edildiyse veya başka sitelerden linklendiyse, gidip indekslediler. Şimdi ise teknolojiyi daha da derinleştirmeye ve arama yapılacak alanları genişletmeye çalışıyorlar.

Google indeks olarak trilyonuncu web adresini indekslemeyi çoktan geçti. Şu anda indeksinde arama yapabileceğimiz trilyondan fazla sayfa olan, 10’larca datacentera dağılmış, 10 binlerce serverın üzerinde çalışan devasa bir yazılım var karşımızda. Ama artık konuşulan webin yüzeyinde gözüken web sayfaları değil, webin derinliklerinde bulunan formlar ve databaseler. Bu databaselere dalarken amaçladıkları şeyde bir o kadar büyük. Artık Google yapay zekayı parmak uçlarınıza getirmeyi hedefliyor. Örneğin, “İstanbuldan Ankaraya cuma günü en ucuz kaça giderim” diye aratabileceğiniz ve buna cevap verebilecek birşey yapmaya çalışıyorlar. Semantics denilen, anlambilimini kullanmak, önce internette gördüğü veritabanlarını tanımak ve anlamlandırmakla başlanacak süreç, sonrasında sizin verdiklerinizi anlamlandırmakla devam edecek ve en sonunda bu ikisi arasında eşlik kurmaya çalışılacak.

Bu tür akıllı denilebilecek ama gelecekte belki aptalca ve çok basit bulunabilecek sorguları Google şu anda zaten sunuyor. Örneğin Google’dan girdiniz:
500000 + 1231923842131 dediğiniz zaman bunu toplama işlemi olarak tanımlayıp toplama sonucunu veriyor. Bu neredeyse birçok matematiksel işlem için geçerli. Dolayısıyla siz o anda sorunuzun cevabını bulmuş oluyorsunuz, daha fazla arayıp taramanıza gerek kalmıyor. Google işte bunun peşinde.

Bu tür örnek aramalar neler olabilir diye merak ediyorsanız benim kullandığım basit bir listeyi burada yazıyım:
– a+b a*b a-b a%b basit işlemler. Bunu isterseniz ingilizce tabirlere aşina iseniz (sqrt = kare kök, ^ = üssü işlemi) şeklinde genişletebilirsiniz.
– 15 cm to inch (santim inç dönüşümü için)
– 15 kg to pound (kilo pound dönüşümü için) aynı şekilde 15 kg to lbs
– istanbul weather (istanbulun 4 günlük hava tahmini)
– istanbul time (istanbulda şu anki yerel zaman)

Bu örneklerle ilgili aklıma gelenler bu şekilde. Başladığımız konuya devam edelim. Google formları ve arkalarında yatan belki milyonlarca kayıtlık veritabanlarını indekslemek, öğrenmek ve bunları sorgulanabilir hale getirmek istiyor. Bunu yapabilmek için de öncelikle veritabanlarını tanıması gerekiyor. Örneğin sanatla ilgili, teknoloji ile ilgili, sporla ilgili sitelere geldiği zaman; tutup sanat sitesine futbol kuralı diye bir arama göndermemesi gerekiyor. Bunları ayırt etmek, çıkan sonuçları ayrıştırmak ve öğrenmek, şu anda geleceğe atılan bir taş gibi gözüküyor ama Google’ın bunun peşini bırakma niyeti yok gibi gözüküyor.

Buna benzer bir projeyi Utah Üniversitesinden Prof. Juliana Freire DeepPeep (www.deeppeep.org) sitesinde yapmaya çalışıyor. Şu anda çok küçük bir örnek üzerinde çalışan bu siteden mantıklı bir sonuç almak çok uzak gözüküyor ama en azından neye benzeyeceğini merak ediyorsanız bakabilirsiniz.